Spirituele ruimte

Een in het oog springend aspect van de moderne tijdgeest is dat mijn gelijk staat tegenover het ongelijk van de ander. De consequentie van dit denken is dat machthebbers vooral bezig zijn om hun gelijk aan anderen op te leggen. Staatsapparaten worden zo geherstructureerd dat ze vooral het gelijk van de Leider met machtsinstrumenten ondersteunen. Centraal in de politiek staat daarmee eigenlijk alleen nog de ambitie van de grote Leider. Negentig jaar geleden werd dat het ‘Führerprinzip’ genoemd. Wie uiteindelijk de grote Leider van de wereld wordt, is nog niet helemaal duidelijk. Voorlopig zijn drie mannen bezig te oefenen in ver plassen.

De mentaliteit van het gelijk krijgen door macht heeft een brede uitwaaiering gekregen. Zelfs in de kerk lijkt macht het vaak te winnen van overtuiging. Het gaat niet om de zoektocht naar dieper inzicht, maar om de triomf van mijn gelijk. Waar dit toe leidt, hebben de Christelijk Gereformeerde Kerken in hun recente geschiedenis duidelijk laten zien. Om het in een apocalyptisch beeld te zeggen: het beest uit het boek Openbaring kan zich om tweedracht te zaaien vermommen als het Lam.

Het bijzondere van de kerk is dat de kerk niet gelooft in mensen die de waarheid in pacht hebben. Het evangelie is als goede boodschap aan heel de Kerk toevertrouwd. De ‘ware leer’ kan nooit een persoonlijk bezit zijn dat dient om de eigen machtspositie sterker te maken. Het geloof is immers zo veelzijdig dat een mens dat nooit in zijn volheid kan bevatten. Elke gelovige kan niet anders dan erkennen dat ons kennen maar ten dele is.

In protestantse kringen is het belijden van de kerk van alle eeuwen helaas toch nog wel eens gelijkgesteld met een persoonlijk voor waar houden. Mensen die twijfelden konden dan terzijde geschoven worden. Of zelfs als ketters worden afgeschreven. Maar als Gods wijsheid groter is dan ik als mens kan bevatten, gaat het er niet om dat ik die waarheid bevestig, maar dat ik Gods wijsheid aanbid. Hiermee wil ik zeggen dat ook als ik het niet kan begrijpen, ik mag geloven in een God die groter is dan mijn gedachten.

Als Gods werk per definitie groter is dan het denken van een enkel mens, kan ik in het denken van de ander aspecten van Gods wijsheid leren kennen die mij anders ontgaan zouden zijn. Er is meer dan mijn eigen rechtlijnigheid. Ook al zegt die ander iets totaal anders dan ik, dan is dat blijkbaar een kant van Gods goede boodschap die ik nog moet leren kennen.

In een wereld die steeds meer gaat voor het eigen gelijk wil ik pleiten voor de spirituele ruimte van het evangelie. Iedereen heeft zijn eigen puzzelstukje van Gods wijsheid. Om God echt te leren kennen, hebben we elkaar nodig.

Wim de Ruyter