Verkondiging 4 augustus 2024 Oude Kerk Maasland
Psalm 84: Van kracht tot kracht gaan zij steeds voort.

Geliefde broeders en zusters van onze Heer Jezus Christus, gemeente,

Vandaag is het zondag. Goed ook om stil staan bij wat echt belangrijk is op je levensreis. Dat is wat wij vandaag doen met Psalm 84, een pelgrimslied. De mensen zijn op weg naar Jeruzalem om feest te vieren, om God te danken voor de oogst. Te voet Gáán ze en stap voor stap hebben ze elkaar heel wat te vertellen. Ieder heeft zo zijn of haar eigen levensverhaal. Ieder zingt zijn eigen lied in de geschiedenis van mensen die hen zijn voorgegaan. Zo zijn ook wij op weg met elkaar. Wij mogen elkaar ons levensverhaal vertellen. Al vertellend en delend wordt duidelijk wat je hebt meegemaakt. Wat heb jij beleefd? Wie was er voor jou? Wie moet je missen? Ben je misschien de weg kwijt? Vertellend worden we vertrouwd met elkaar. En dan ontdek je dat we allemaal in gebrokenheid leven. En wat kan je er dan naar verlangen om in al de gebrokenheid in het huis van heelheid samen te komen.

“Van verlangen smacht mijn ziel naar de voorhoven van de Heer” zingt de psalm. De voorhoven, dat is de ruimte waar je een plek kunt vinden om te bidden. Verwondering klinkt in de psalm omdat God niet alleen een geestelijke werkelijkheid, maar ook een aardse werkelijkheid is. Er is een plaats voor jou waar je je hart kan uitstorten.

In vers 3 staat: mijn hart en mijn lijf roepen om de levende God. Zo lijkt het wel een hallelujalied over de vreugde van het bestaan. Maar je bent niet zomaar altijd blij. In het Hebreeuws heeft dit ‘jubelen’ een krachtiger betekenis: uitschreeuwen staat er. Niet van blijdschap, maar als in een klaaglied. Mijn hart en mijn lijf, mijn hele leven schreeuwt het uit… Wat kun je je verlaten voelen omdat iemand je in de steek heeft gelaten. Of  eenzaam wanneer je liefste je ontvallen is. Angstig omdat je ziek bent en je niet weet hoe je leven verder zal gaan. Misschien ben je misbruikt of is jou onrecht aangedaan. Misschien ben je gewoon ontevreden omdat het leven niet zo loopt zoals je verwacht had. Je doet ongelooflijk je best en het lijkt alsof je tot niets in staat bent. Het is niet nodig om er de grootste gruwelen en voorbeelden van onrecht uit de geschiedenis bij te slepen waarin mensen klein gemaakt worden. Hoe klein kun je je voelen als je vals beschuldigd wordt. De dingen die gebeuren zijn niet logisch en we begrijpen er soms niets van.

Jubelen tot de levende God? Levende God, waar bent U? Waar kunnen we U vinden? Wat als het niet lukt om het verlangen en de vreugde van het leven te zien. Welk beeld hebben wij van God? Iemand die alles naar onze wens vervult?

En dan lezen we in vers 4: Zelfs de mus vindt een huis en de zwaluw een nest, waarin ze haar jongen neerlegt, bij uw altaren, Heer van de hemelse machten, mijn Koning en mijn God.
Ze zijn er nog steeds, de mussen, bij de tempelmuur in Jeruzalem. Een mus – ach, eigenlijk is dat een vogeltje van niks. Klein, grauw van kleur, mooi zingen is er niet bij. Druk getjilp. Een onooglijk vogeltje, zo’n mus. De dichter van psalm 84 heeft de mussen ook gezien. In Jeruzalem. In de tempel, dichtbij het altaar, de plaats van het offer, de plaats van verzoening. Tussen al die power en die papegaaien voelt de mus zich doorsnee en minderwaardig, helemaal opgenomen in de massa. Soms gaat die mus zich enorm uitsloven om maar iemand te zijn. Wanneer God zich zo ontfermt over de straatjongens onder de vogels, hoeveel te meer zal hij zich ontfermen over jou, kostbaar mens. Je bent veel meer waard. Een mens vindt in dit onherbergzame leven heil bij het altaar, bij het geheim van Gods ontferming.
Het altaar van het huis van God is een toevluchtsoord. God zegt: ik heb voor jou een huis, voor jou een plek. Ik bescherm jou in deze keiharde wereld. Geborgenheid kan je vinden bij je ouders, bij je man of je vrouw, bij je kinderen of goede vrienden. Maar je diepste geborgenheid is bij God. Zelfs de mus vindt een huis en de zwaluw een nest. Die zwaluw dan, het beeld van de onrustige. Als we innerlijk geen houvast meer hebben worden we onrustig, we kunnen niet meer slapen en o, we tobben wat af. Zoals een onrustige moeder die zich afvraagt: hoe moet dat met mijn kinderen allemaal goed komen? Het leven gaat maar door en waar komt het terecht? Die onrustige zwaluw vindt een nest, waar zij haar jongen neerlegt: bij uw altaren, Heer van de hemelse machten, mijn Koning en mijn God.
Bij het altaar hoeven wij geen offers meer te brengen. Jezus heeft Zijn levensoffer voor ons gebracht. Maar God aanroepen als “Mijn Koning en mijn God” is een lofoffer. God is een levende God die zegt: Ik ben er voor jou in alles wat je meemaakt. Maak mij groot. Tot God moeten we ons richten, waar moeten we anders heen? Of redden we het allemaal zelf wel? Laatst had ik een gesprek met iemand die het vertrouwen op God maar onzin vond. “Ik heb krachten in mijn binnenste, ik doe niemand kwaad en ik leef goed, ik merk niets van God.”  Nee, God is er niet omdat jij dit merkt of ervaart, maar omdat zijn NAAM een belofte is: ik zal er zijn voor jou.

Psalm 84 prijst de mensen gelukkig die wonen in het huis van God, continu zijn ze Hem dankbaar. Wonen bij iemand wil zeggen: daar ‘zijn’, met iemand samen zijn. Nabij zijn, iemand die jouw hulp en sterkte is.

Gelukkig wie bij u hun toevlucht zoeken, met in hun hart de wegen naar U.
Wandel met God, vertel hem wat er in je omgaat. Stort je hart bij Hem uit. Zoek naar God als de Bron van je bestaan. Door stap na stap op je levensweg te putten uit de Zijn bron zal je gaandeweg zijn kracht voelen.

Zoals Jezus later dit concreet maakt en zegt: Heb je echt dorst? Kom dan naar mij en drink uit mijn bron van liefde.

Zo hebben de mensen dit beleefd op hun weg naar Jeruzalem. Daarom is deze psalm geschreven. Het volk gaat op naar Jeruzalem, maar voordat zij ‘op’ gaan moeten zij door een dal. In de vorige vertaling stond: een dal van balsemstruiken. Aan de uiteinden zitten druppeltjes, als tranen. Voordat zij opgaan naar Jeruzalem moeten zij door een tranendal. Tranen moeten gehuild worden, doe geen deksel op je emmer verdriet want dan blijven je tranen diep van binnen zitten. Tranen reinigen de ziel. En weet dat als je erdoorheen gaat je er ook uit op staat. Ook al zijn er momenten dat je niet verder kan zien dan het tranendal waarin je je bevindt. Maar je moet er wel doorheen om eruit op te staan.
Jezus heeft deze psalm ook geleefd. Hij is er diep, ten dode toe doorheen gegaan en Hij wist dat Hij uit die situatie zou opstaan. Wát een levenskracht! Ook jij je mag leren van de levenservaringen geschreven in deze psalm. Zo komen wij bij de kern van de psalm, het middelste vers van de bijbel, de kerntekst op je levensweg:

Steeds krachtiger gaan zijn voort om in Sion voor God te verschijnen.

In Zijn kracht voortgaan? Dat is mooi, maar in werkelijkheid zal je dit niet altijd zo ervaren.

En toch op dié momenten heeft God iets voor jou. Op zo’n moment kan je aan een lied denken wat je ooit gehoord of geleerd hebt. Zomaar een regel die je ineens te binnen schiet. En wanneer je op zoek gaat ontdek je dat dat die regel grote betekenis voor je heeft, een bemoediging, net wat je nodig hebt om verder te gaan. Of iemand komt net op het juiste moment op je weg. Diep onder je levensweg verschijnen zo bronnen van kracht en goede moed.

Dat is heilige grond omdat dáár God een plaats vindt om jouw sterkte en kracht te zijn. Een pelgrimsweg is gáán, is samen bidden, samen delen, loslaten, achter je laten. Gods Heilige Geest zal als de frisse regen je verkwikken en moed geven, vrede en rust. Wie je ook bent, wat je ook meemaakt, stap voor stap met God leren wandelen. Een pelgrimsweg is ook komen, aankomen, landen, ontvangen worden, gezien zijn, je gezegend weten door een oneindig grote God. Ik denk daar bij aan mijn opa die mij vertelde hoe God hem in al zijn levenssituaties heeft geholpen. En ik dacht: die God van mijn opa bevalt mij wel. Die hem kracht gaf en hielp met de dagelijkse dingen. Opa ging voort van kracht tot kracht. En toen op mijn levensweg, die nog maar kort was, de dood verscheen zei opa: “Leg maar jouw hand in de handen van die oneindig trouwe God. Meisje, kijk dankbaar terug en moedig vooruit”. En dat is wat deze psalm ook doet: dankbaar terugkijken en moedig vooruit: steeds krachtiger gaan zij voort.

Zo gaat de stoet van pelgrims op naar Jeruzalem. Ze gaan over de heuvels, ze gaan door donkere dalen, ze gaan door droogte en door regen heen, elke keer is er een rustplaats waar ze op adem kunnen komen. Zo is de HERE God een zon en schild. De zon geeft warmte en een schild bescherming. In je gevoel altijd? Nee, soms is het ijskoud. Al moet je door een dal, al moet je door deze situatie heen, al ga je door wat voor omstandigheden ook: zijn Geest is met jou en de hemel luistert, ook naar een zacht gebed. Gelukkig de mens die op God vertrouwt. Zo eindigt de psalm.

Afgelopen vrijdag hebben wij hier in de stilte van de Oude Kerk Ellen Dijkstra – van Oosten in kleine kring herdacht. Ik merk dat er meer mensen zijn die na een afscheidsdienst hier in deze Oude Kerk nog eens in stilte willen zijn. De laatste woorden van Ellen zijn in het gastenboek geschreven en wil ik aan u voorlezen:

Verlicht door vuur en vrede,
zo komt alles goed.

Rust, een zucht,
we komen daar,
rustig en ontspannen.
Gun elkaar een plek,
ruimte voor jou, voor mij.
De weg niet kwijt, volg het pad.

Amen.