Pasen 2025

Het is een tijd van sombere scenario’s. In talkshows verspreiden deskundigen zorgelijke verhalen. De kosten voor de landsverdediging gaan sterk omhoog. Essentiële producten moeten in Europa zelf worden geproduceerd. Oude zekerheden zijn verdwenen. Misschien zijn de vrienden van gisteren wel de vijanden van morgen.

Natuurlijk kan niemand de toekomst voorspellen. Maar ik begrijp wel dat het verlengde van meerdere actuele ontwikkelingen weinig aanlokkelijk is. Tegelijk heeft het denken over een toekomst die in het verlengde ligt van het heden wel zo zijn grenzen. Het zal niet voor het eerst zijn als de geschiedenis plotseling een onverwachte wending krijgt. Het moge zo zijn dat in de geschiedenis continuïteit belangrijk is en het plotseling geheel nieuwe in de historische wetenschap eigenlijk geen plaats heeft, dat betekent niet dat wat in hoge mate bijdraagt aan een verandering van tevoren ook is opgemerkt. De tragiek van de geschiedenis is soms dat hoofdrolspelers zo opgesloten zitten in hun eigen werkelijkheid dat hun einde hen overvalt. Een recent voorbeeld hiervan is de val van Bashar al-Assad. Maar velen zijn hem voorgegaan.

Pasen is bij uitstek het verhaal van menselijke misrekening. Binnen korte tijd had een onbekende man uit een onbetekenende grensregio een relatief grote aanhang gekregen. Een aantal autoritaire leiders vond het verstandig hem uit de weg te ruimen voordat hij echt een bedreiging werd voor het zittende gezag. Snel ingrijpen zou het beste zijn. Hij moest niet de tijd krijgen zijn aanhang te mobiliseren. In een geheime operatie werd Jezus ’s nachts gevangengenomen, direct verhoord en in de loop van de ochtend ter dood veroordeeld. Het vonnis werd direct voltrokken. Deze snelheid verraadt angst. Herodes had eerder bijvoorbeeld Johannes de doper een langere tijd in de cel laten creperen. Blijkbaar was de dreiging voor oproer bij Jezus’ arrestatie groter dan bij Johannes de doper.

Aanvankelijk liep het volgens plan. Maar toen bleek dat Pilatus toch een paar belangrijke signalen had gemist. De aanduiding ‘koning van de Joden’ bleek geen loze kreet te zijn, maar het geheim van de goddelijke missie van Jezus. Gods toekomst was niet met moorddadig menselijk ingrijpen te stoppen. Tirannieke terreur kan korte tijd succesvol schijnen, uiteindelijk is het God die het leven voor de toekomst geeft.

De opstanding van Jezus met Pasen is Gods afrekening met menselijke machtsspelletjes. Het zijn de zachtmoedigen die de aarde zullen beërven (Matteüs 5: 5).

Wim de Ruyter