Lucas 21, 25-31   1 december 2024. Oude Kerk Maasland.

Geliefde broeders en zusters van onze Heer Jezus Christus,

Horen en zien vergaan je bij het lezen van de woorden van Jezus. Jezus had geen theologische titel of opleiding en toch kende Hij de Schriften van begin tot aan het eind. Zijn woorden en taal over God waren zo krachtig dat Hij als rabbi sprak in de tempel en te midden van het volk. Het zijn de machtigste woorden ooit uitgesproken.

Maar wat kunnen wij vandaag de dag met deze visionaire of apocalyptische woorden dat hemel en aarde vergaat?
Sommigen worden erdoor aangetrokken want ze herkennen de situatie en vertrouwen dat in een chaotische wereld het eindelijk vrede wordt. Zo wordt de apocalyptiek gezien als ‘spoorboekje’ naar de toekomst.
Anderen worden er door verward omdat Jezus spreekt over concrete beelden van de tekenen van zon en maan en de sterren en de volken zullen sidderen van angst voor het gebulder en het geweld van de zee. Angst wordt de rode draad voor wat er met de wereld zal gebeuren. Angst wat er in hun eigen leven gaat gebeuren. De grote verwarring ontstaat omdat ook Gods betrokkenheid bij mensen, Zijn barmhartigheid als rode draad uit de bijbel ervaren wordt. Hoe valt dan de rode draad van deze crisis te rijmen met de effecten daarvan op de ‘mensen van Gods welbehagen?
Afgelopen week zei een vrouw nog tegen mij: Hoe kan God, de Vader van Jezus, het toelaten dat mijn kleindochter er zo slecht aan toe is?
Of je deze heftige beelden over de eindtijd nu herkent in wat er in deze tijd gebeurt of je raakt erdoor verward omdat crisis en angst om de hoek komen kijken, uiteindelijk zoeken mensen naar een ‘getroost’ leven, een vraag naar geborgenheid. Dit is waar het de mensen die rond Jezus samendrommen om gaat. Denk aan oorlogstijden waarin de kerken vol zitten.

Wanneer we stil staan bij de woorden van Jezus en we ons realiseren dat Hij de Schrift van begin tot eind kent spreken zon, maan en sterren over de tijd van het begin. In het scheppingsverhaal wordt de werkelijkheid waarin wij leven op een poëtische manier geschetst. Geen wetenschappelijke verklaring over het ontstaan van hemel en aarde, maar hoe het bedoeld is.
Wanneer het licht als eerste gecreëerd is, plaatst God de lichten aan het hemelgewelf, de zon en de maan en de sterren. Zon, maan en sterren, zijn er om onze tijd te markeren.
Naast de ordening van de natuur, waarin dag en nacht elkaar afwisselen stelt God een goddelijke of religieuze ordening in: het ritme van de week met de zevende dag, de sabbat – het hele scheppingsverhaal loopt daarop uit. Wij bevinden ons altijd ergens in de tijd die God voor ons mensen bedacht heeft.
Vandaag begint in de kerk een nieuw liturgisch of kerkelijk jaar, de 1^e zondag van advent. In de kerk ja, want in bijbelse tijd was advent en kerst nog niet aan de orde. Wel de verwachting daar van: Altijd weer opnieuw beginnen met de tijd van verwachting van het licht. Want met het licht, is het allemaal begonnen.

Hoe beleef jij de tijd?  De vraag zelf roept al een zeker onbehagen op. Het zijn immers vreemde tijden, met veel onzekerheid over hoe het zal gaan. Wat gaat de nieuwe president doen in de onderhandelingen over de oorlog Rusland – Oekraïne? Wat betekent een wapenstilstand in het Midden Oosten? Worden de wapens daarna weer opgepakt? Vele mensen leven nog met de gevolgen van de corona-epidemie. Jongeren zijn op zoek naar houvast in geloof en leven, erkenning dat ze mogen zijn zoals ze zijn en niet maatschappelijk weg gecijferd worden. Het zijn rare tijden, met breed ongenoegen onder mensen en in de samenleving, met geweld op straat en in de stadions. Het zijn onzekere tijden, met een achtbaan politiek, met heftige meningen in het publieke debat, nou zo kan ik nog wel even doorgaan – opstandig en ongehoorzaam volk van Nederland.
Was het ooit anders?
Als de Bijbel spreekt over ‘oorlog en opstand’, over volken en koninkrijken die ‘tegen elkaar ten strijde trekken’, als er gesproken wordt over ‘zware aardbevingen (…) en hongersnoden en epidemieën alom’ – het staat met deze woorden in Lucas 21 –dan is het altijd zo geweest dat de mensen enerzijds hun situatie herkenden en anderzijds verward en angstig raakten voor wat komen zou. Jezus erkent de gevoelens van angst door deze te benoemen. Jezus zet in bij het komen van de Mensenzoon. Dit illustreert Hij met de gelijkenis van de vijgenboom. Jezus had zo zijn eigen doel met het vertellen van dit verhaal. Misschien zou het een goed idee zijn om te midden van alle tumult, geweld en gevaar in onzekere tijden te vertrouwen op het gezag van Jezus’ woorden: wanneer je deze dingen ziet gebeuren, weet dan dat Gods Koninkrijk nabij is.
Vertrouwen? Wat is dat? Jezus daagt ons uit om je controle over je leven los te laten en volledig over te geven aan Zijn plan voor jou. Wanneer je in ‘jouw tijd’ bang bent voor wat er gaat gebeuren zie dan in dat je niet alles kunt begrijpen of beheersen. Jezus vraagt om een diepe vorm van geloof, vertrouwen dat God werkelijk doet wat Hij zegt.
Jezus naam, Jesjoea betekent: God is verlossing – Redder. De komst van de Mensenzoon zal voor iedereen helder zijn, er is geen vergissing mogelijk. Jouw angst, in welke situatie dan ook, wordt troostvolle zekerheid. Het Koninkrijk, de komst van de Mensenzoon midden in de grote verandering wordt door Jezus zelf onderstreept. Maar blijf waakzaam, blijf in actieve relatie met God.
Zelf zou ik het nog persoonlijker willen maken. Wanneer je de Heer betrekt in de chaos van jouw leven, bedenk dan dat Jezus in strijd en dood Zijn kracht in de opstanding heeft getoond. Hij is ook de bevrijder die jou uit je chaotische situatie redt. Want al denk je soms dat je in een diepe put terecht bent gekomen, weet dan dat je niet dieper kan vallen dan Zijn hand onder jou. Hij doet jou uit de diepste diepte opstaan. Jezus is in principe, de grondlegger van het Koninkrijk van God. Hij is in de kiem aanwezig, onder ons, nabij jou in iedere situatie. Blijf in verbinding door Zijn woord te lezen, ontdek wat Hij jou persoonlijk te zeggen heeft en gooi alles op Hem wat je dwars zit. Geloof dat Hij de weg voor jou heeft voorbereid. Jezus wist wat hem te doen stond toen Hij dit vertelde.
Advent: herinneren 1^e komst van Jezus, verwachten 2^e komst. Advent vieren in de wereld van vandaag en hier en nu, is misschien meer dan ooit, je oriënteren op wat hoop biedt. Hoop is loslaten van het verleden en het omarmen van je toekomst die God voor jou heeft. Dit is een uitnodiging om volledig te vertrouwen op Zijn trouw, met de zekerheid dat Hij je nooit zal verlaten.

Dat lijkt me precies de bedoeling te zijn van die profetische teksten. Ze onthullen een diepere waarheid, die zich onder de oppervlakte van de dagelijkse gebeurtenissen en het onheil waarmee de krant wordt gevuld, meldt. Je moet niet in paniek raken (vgl. 21 vers 9). Integendeel. ‘Wanneer dat alles staat te gebeuren, richt je dan op en hef je hoofd, want jullie verlossing is nabij’ klinkt het juist in (Lc. 21: 28),.

Het visionaire van dit soort apocalyptische teksten, is niet, dat ze precies voorspellen wat er gaat gebeuren, zodat je met de Bijbel in de hand de actualiteit in een kant-en-klaar schema kunt stoppen. Ook dat is in alle tijden gebeurd, maar dan gebruik je de Bijbel, of misbruik je de Bijbel, door het naar je eigen situatie te kneden en ook vaak in je eigen voordeel om te buigen.
Nee, het visionaire is nu juist, dat je blik wordt verbreed. Dat je oog krijgt voor wat je nog niet had opgemerkt, of over het hoofd ziet. Onze ordening van de tijd wordt doorbroken door wat God doet en doende is vanuit Zijn tijd in onze tijd.

Dat nieuwe perspectief, oog voor het onverwachte, kan zich ook in jouw leven voordoen, kan zich ook in onze wereld manifesteren. Ik las de volgende uitspraak: Als je het nieuwe begin zoekt, zal het jou vinden. (Niet: zul jij het vinden, nee, het nieuwe begin vindt jou. De vraag is, ben je er klaar voor om je te laten vinden?)

Dat is het visionaire. Dat je niet in paniek raakt wanneer het lijkt of het eind der tijden aanbreekt. Maar dat je attent gemaakt wordt op wat er van God uit nadert, op ons afkomt, letterlijk advent. ‘Zo moeten jullie ook weten, wanneer je die dingen ziet gebeuren, dat het koninkrijk van God nabij is’ (Lc 21: 31). Dat is een soort ontvankelijkheid, die je steeds weer oefenen moet. Omdat we van ons zelf te gemakkelijk in beslag genomen worden door onze besognes. Advent gaat daar dwars door heen. Het kan altijd weer anders, bevrijdend anders.

Alles begint met het licht.
Gód schept het licht. En Hij vraagt om mensen die zich richten op dat licht, en op wat licht geeft en licht verspreidt. God is de Alpha en de Omega, Hij staat aan het begin en het einde. Daartussen in leven wij. In de Adventstijd verwachten we de komst van de Mensenzoon, vanuit Gods tijd, Zijn dimensie. Houd je armen als overwinnaar omhoog. Denk aan die finishende fietser die na afzien, asfalt en talloze klinkers los komt van het stuur. Ja, kom los van je stuur, maar blijf wel om je heen kijken waar de uiteindelijke winnaar vandaan komt. Houd alle tekenen in het oog.
Advent is de uitnodiging om je te richten op dat nieuwe begin. Dus richt je ogen op Hem en ontdek de kracht die je nodig hebt voor elke volgende stap, wat die ook zal zijn. Hij leidt jou naar een toekomst vol hoop. Blijf vertrouwen op de komst van het goddelijke, de grote sabbat, op het licht dat komt en nooit meer dooft, het Licht dat nooit meer dooft.
Amen.