Preek van 5 februari 2023. Ds. Rianne Noordzij

Matteus 5, 13-16

Geliefde broeders en zusters van onze Heer Jezus Christus, gemeente,

Nee, toen waren ze niet gelukkig getrouwd om zo te eindigen: zij in het verpleeghuis en hij thuis. De liefdevolle verzorging heeft niet alleen in het verpleeghuis plaatsgevonden. Hij was jarenlang haar trouwe verzorger en hij maakte haar donkere leven licht. Met liefdevolle zorg en aandacht heeft hij als geen ander haar leven mooier gemaakt.

En zij, een kapster, ontfermt zich over een eenzame boze jongen van twaalf jaar. Zij brengt licht in zijn donkere leven. Waarom? Gewoon…ze kan niet anders.
Mensen uit het dagelijks leven.

Jezus spreekt in de bergrede over zout zijn en je licht laten schijnen.

“Jullie zijn het zout van de aarde”. Zo heeft Jezus de zending van zijn leerlingen omschreven. Jezus was een leraar, een heel bijzondere leraar van de Torah. Hij ging met zijn leerlingen de berg op. En als iemand in de bijbel de berg op gaat, dan komt er iets van God. Op de berg Sinaï ontving Mozes de leefregels van God. Samengevat: Heb God lief en je naasten als je zelf.

Hoort u dat: als jezelf. Als wij op de Hebreeuwse manier zouden lezen: van achteren naar voren staat ‘jezelf’ vooraan. Heb jezelf lief. Jezus spreekt jou direct aan namens God. Hij actualiseert de ‘berg’rede, de leefregels van God en zegt tegen ons als zijn leerlingen: jullie zijn het zout van de aarde. Zout? In Scheikunde heet dit Natriumchloride, NaCl. NatriumChloride bestaat uit twee bijtende componenten. Pure Natriumpoeder is explosief wanneer het in contact met water komt. Chloor is een bijtende stof. Maar de combinatie van chloor en natrium is van vitaal belang voor vele levende wezens. Deze twee bijtende stoffen, natrium en chloor vormen in verbinding met elkaar NaCl. ‘zout’, een smaakmakend en bederfwerend middel.

Wij leven hier op aarde met veel bijtende componenten om ons heen. Je hoeft de krant er maar op na te slaan of het nieuws te horen. Een wereldleider die mensen boycot, de hele handel gaat er aan, crisis wereldwijd. Een wereldleider die uit is op oorlog en mensenlevens vernietigt. Maar ook in het klein ervaren wij in onze omgeving die bijtende componenten: wie of wat is voor u een bijtende component in het leven? Iemand die u dwars zit of misschien een nare ziekte?  Een oud marinier vertelde mij: ik leidde mijn mannen op in een wereld vol haat en nijd.  Mensen zijn gewend de schuld op een ander te leggen. Wijzen naar een ander: “Jij hebt het gedaan, hij is de schuld van, zij doet….”  Ik heb hen geleerd daar niet van weg te kijken, maar het kwaad aan te spreken en het goede te bewerken.

Ik denk dat veel mensen God bewust of onbewust als zondebok aanwijzen: Hij heeft het gedaan. Alles wat dan ook maar met God te maken heeft wijzen zij af. Dat komt te dicht bij.
Maar Jezus was een leraar, die de mensen juist zo lief had, dat Hij van hen had leren houden als van zichzelf. Hij zei niet: jullie moeten het zout worden,  jullie zijn het! Jezus leert de mensen en Hij leert ook ons vandaag: Kom tot jezelf! Mens zoals je bedoeld bent! Voeg jouw bijtende componenten samen en ‘t maakt jou smaakvol en in de maatschappij bederfwerend. Niet op zichzelf staand, maar in verbinding met God zoutend zout zijn. In verbinding met God kan je het goede bewerken. Je hoeft de zonde in de wereld niet weg te dragen, dat heeft Jezus zelf gedaan. Jezus is van God gekomen.

Jezus Christus die zelf gezegd heeft: “Ik Ben…. het Licht in de wereld leert ons vandaag zoutend zout en licht te zijn.

Dat wórd je niet door goede werken, je bent het – in verbinding met Hem, die heeft gezegd: Ik ben de grote Ik Ben” Ik ben er voor jou, voor de ander, voor wie de handen leeg in de schoot liggen. Ik ben er voor jou in wat voor nare situatie dan ook. Zo mag jij er ook zijn voor de ander. Je mag het blijde nieuws van God verspreiden, dat moet niet in het donker blijven. Waar je je licht laat schijnen voor de ander verdwijnt het donker. De grote IK BEN zegt: jij bent, mens, jij mag zijn. Jezelf, de ander, lief God. “Lief” als werkwoord. Hoe dan?
Op een natuurlijke manier, heel gewoon, door te leven zoals je doet, midden in de wereld, voor je gezin, je beroep, door te delen in de zorgen van de mensen, met respect voor de vrijheid van iedereen. Het dagelijks leven kan heilig zijn en vol van God.
Ik weet nog dat ik naar een familiefeest ging – alleen. Ik zag er als een berg tegenop. Mijn buurvrouw op straat zag mijn gezicht op janken staan. Ze luisterde naar mij en zei: zal ik voor je bidden. Daar stonden ze. Twee vrouwen midden op straat. En ik? Ik wist het: er is een lieve kracht verborgen met mij. De dingen die je doet vind je misschien gewoon, maar juist die kleine dingen zijn zinvol en van waarde. Als het zout in de pap. Als je Licht in de wereld.

Gewoon in je eigen omgeving met een woord van vriendelijkheid en vergeving, een toereikende hand uit liefde.
Met de meiden van de eetgroep bespraken Yvonne en ik afgelopen vrijdag voor wie je je licht kan laten schijnen: voor wie een uitkering heeft en vanwege de crisis niet rond kan komen, voor de zieken, voor de mensen die zoveel meegemaakt hebben dat het leven zwaar is, voor de vluchtelingen. En ook wat we voor die mensen kunnen doen. Mini diaconie aan de tafel. Wordt vervolgd.

Die daden benne groot.

Blijf in alles wat je doet en zegt met God verbonden en je ontdekt dat Hij je kracht is.

Wat doen mensen die zich van God afkeren? Een herkenbaar patroon. Als het mensen goed gaat hebben ze God niet zo nodig. Ze keren zich van God af.

Wat gebeurt er als ik mij omdraai, van u afkeer. Jullie zijn het licht in de wereld. /OMDRAAIEN/ Als ik mij omdraai zie ik alleen de schaduw van mijzelf. Ik voel mij van God en mensen verlaten. Ik leef in de schaduw. Ik word bang, het voelt onrechtvaardig, ik word ontevreden en boos.
Mensen hebben twee denkfouten:
A) Mensen denken zelf het geluk te kunnen grijpen
B) mensen voeren het gevecht tegen de ander.
Ik kan er ook voor kiezen mij om te draaien, /TERUGDRAAIEN/ mij met Zijn Licht te verbinden, te leven in het Licht dat God mij gegeven heeft. Dat ik in Zijn licht mag ontdekken dat ik waard en waardevol ben.
Het moet zo zijn:
A) ik maak de ander gelukkig
B) Voer het gevecht tegen jezelf. Zoek het niet in de schaduw van de verdoving en je gepieker alleen.
Mensen die zich van God afkeren leven in de schaduw van het bestaan. Durf je om te draaien naar het Licht van zijn aangezicht dat over jou wil schijnen. Ontsteek je licht voor een ander want waar je voor iemand je licht laat schijnen verdwijnt het donker.

Jij in verbinding met de Heer is Licht in jouw leven. ( voorbeeld lampje kinderen – stroomdraad) Laat Zijn tedere en barmhartige liefde naar de ander stromen, ook als die ander jou pijn heeft gedaan.  Want ook jou is alles vergeven. Ik hoorde deze week het lied van Lennard Cohen waarin hij zong: there is a crack in everything, that’s how the light gets in.
Zo mag je als gemeente dwars door de scheuren in het leven je licht laten schijnen. Om zo het dodelijke dreigende duister van de wereld een halt toe te roepen en zo licht en ruimte te scheppen waar mensen kunnen leven. Laat dit licht niet onder dit kerkdak blijven, dan dooft het. Draag het licht naar buiten in de traditie van het oude Israël als ‘een licht in de wereld’.

Proef het brood, ter gedachtenis aan Zijn lichaam voor jou gegeven. Niet flauw en zouteloos, maar op smaak van het Koninkrijk, want dat is waar het God om te doen is. Dankbaarheid is het grootste goed!
Dankbaar voor wat je ontvangt. Open je hand en wees wat je ontvangt: lichaam en brood van Christus, smaakvol en bederfwerend.

Want in verbinding met God is jouw leven een groot goed en ben je tot het beste in staat.

In naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, amen.